Explosiegevaar van houtstof

In Nederland komt gemiddeld 1x per week een stofexplosie voor. Gelukkig zijn de meeste daarvan klein en de gevolgen beperkt. Schattingen geven aan dat er per jaar zo’n twintig grote stofexplosies zijn. Dit stof kan zijn van cement, melkpoeder, meel, maar ook bijvoorbeeld van hout. De gevolgen van dergelijke explosies kunnen desastreus zijn: gewonden, brand en een strijd met de verzekeringsmaatschappij en/of Inspectie SZW (Arbeidsinspectie) in de afwikkeling.

Risico’s laag houden

Bij een lokaal hoge concentratie van houtstof, oftewel een stofwolk, kan in combinatie met een vonk een stofexplosie ontstaan. Om de risico’s op een brand of explosie sterk te verminderen is het van groot belang om de concentratie houtstof in de lucht zeer laag te houden. Goede afzuiging is een eerste vereiste. Verder is het noodzakelijk regelmatig te stofzuigen (bij vegen komt er juist veel houtstof in de lucht). Dit betekent dat wekelijks moet worden gestofzuigd en dagelijks rondom machines die veel houtstof produceren.

Daarnaast moet het ontstaan van vonken worden beperkt. Denk hierbij aan goed onderhoud van de machines, zodat niets aanloopt. In de afzuiginstallaties gelden extra strenge eisen. Verder is ook voorzichtigheid geboden bij de opslag en het gebruik van lakken en lijmen.

Explosieveiligheidsdocument (EVD)

Alle bedrijven waar bij werkzaamheden houtstof vrijkomt, zijn verplicht een inventarisatie voor brand- en explosierisico’s uit te voeren en moeten over een explosieveiligheidsdocument (EVD) beschikken.

Uit het EVD volgt een Plan van Aanpak met maatregelen om het risico zo laag mogelijk te houden. Bij de verschillende brancheorganisaties is een EVD op te vragen. Dit EVD moet voor de eigen situatie worden ingevuld. Het wordt ook wel ATEX-leidraad genoemd.