Sluit menu

Risico’s

Gezondheidsrisico's

Bij het bewerken of verwerken van hout en plaatmateriaal komt houtstof vrij. Hierdoor kunnen gezondheidsrisico's ontstaan. Stof van hardhout is door de overheid geclassificeerd als kankerverwekkend en stof van zachthout als verdacht. Daarnaast kunnen houtsoorten stoffen bevatten die de huid, ogen en slijmvliezen irriteren. Huiduitslag, eczeem of astma kunnen dan het gevolg zijn. Bij een aantal houtsoorten kunnen splinters voor flinke ontstekingen zorgen. In een enkel geval (bij bepaalde, weinig voorkomende houtsoorten) zorgt inademing voor braakneigingen of maagkramp. In de cao en arbocatalogi van de diverse houtbranches.

Oplossingen
Houtstof checklist

Is bij u in de fabriek alles geregeld op het gebied van houtstof? Vul de checklist in en bekijk aan de hand van uw score of er nog zaken geregeld moeten worden.

Doe de test

Grenswaarde houtstof

Voor kankerverwekkende stoffen wordt door de overheid een grenswaarde vastgesteld. Voor houtstof is dit 2 mg/m3 gemiddeld bij een blootstelling van 8 uur. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen hardhout en zachthout, aangezien er vaak blootstelling aan beide houtsoorten is. Bij de cao en de arbocatalogus van de timmerindustrie en meubelindustrie is afgesproken dat bij aanschaf van nieuwe houtbewerkingsmachines niet meer stof mag vrijkomen dan 1 mg/m3.

Vaststellen van hoeveelheid houtstof in de lucht

De werkgever moet ervoor zorgen dat de grenswaarde niet wordt overschreden. Voor de houtbranches is het houtstofprotocol opgesteld. Daarin staat hoe de hoeveelheid houtstof in de lucht beoordeeld moet worden. Als er bijvoorbeeld voetstappen in het houtstof te zien zijn, is de grenswaarde waarschijnlijk overschreden. Daarbij gaat het niet om houtkrullen, maar alleen om de houtstofdeeltjes die klein genoeg zijn om ingeademd te worden. Dit zijn de houtstofdeeltjes die in de lucht kunnen opdwarrelen.

Retourlucht

De meeste fabrieken blazen niet alle lucht naar buiten, maar hergebruiken dit om energie te besparen. Voor lucht die opnieuw de fabriek wordt ingeblazen (retourlucht) geldt een lagere grenswaarde, namelijk maximaal 10% van de grenswaarde. Dit is dus 0,2 mg/m3. De lucht moet dusdanig gefilterd worden dat dit niveau niet overschreden wordt.

Risico op een stofexplosie

Een ander risico van houtstof is de mogelijkheid van een stofexplosie. Bij een lokaal hoge concentratie van houtstof, oftewel een stofwolk, kan in combinatie met een vonk een stofexplosie ontstaan. De werkgever is verplicht in te schatten hoe hoog dit risico is. Dit gebeurt door het invullen van een explosieveiligheidsdocument (EVD). Uit het EVD volgt een Plan van Aanpak met maatregelen om het risico zo laag mogelijk te houden. Bij de verschillende brancheorganisaties is een EVD op te vragen. Dit EVD moet voor de eigen situatie worden ingevuld. Het wordt ook wel ATEX-leidraad genoemd.

Hoe ontstaan houtstofrisico's

Blootstelling aan houtstof vindt vooral plaats bij bewerkingen met handmachines. Denk bijvoorbeeld aan de handschuurmachine, handmatig frezen en de handcirkelzaag. Bij onv0oldoende afzuiging kan een aantal machinale bewerkingen ook voor verhoogde blootstelling zorgen, zoals bij onjuist geplaatste afzuigkappen. Maar óók wanneer niet regelmatig wordt schoongemaakt kan de concentratie houtstof in de ruimte te hoog worden. Met de juiste machines én passende maatregelen kan risicovolle blootstelling aan houtstof dus voorkomen worden. Maak bijvoorbeeld bij het schoonmaken geen gebruik van perslucht, want dit zorgt er juist voor dat houtstof opnieuw de ruimte in wordt geblazen, waardoor de blootstelling weer hoger wordt. De werkgever is verplicht een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) in te vullen. Het risico op houtstof maakt onderdeel uit van de RI&E. De houtbranches hebben elk hun eigen branche-RIE. Deze branche-RI&Es zijn te vinden op www.rie.nl.

Meer informatie

De arbocatalogi van de meubelindustrie en de timmerindustrie, de arbotoolkit van de houthandel en de branche-RI&E’s van de houtbranches geven meer informatie.