Een stofvrije werkplek betaalt zich terug

In een gesprek over orde en netheid in een productiebedrijf hoor ik wel eens: ‘we zijn hier geen ziekenhuis’ of ‘er moet wel gewerkt worden’. Beide opmerkingen zijn juist. Natuurlijk moet er gewerkt worden en als je bedrijf vol met orders zit wil je geen productietijd verliezen. Maar dat is juist de reden om te zorgen dat een werkplaats opgeruimd en schoon is, zodat niets een soepele doorstroom van productie in de weg staat.

Stof is een ongewenst bijproduct dat je krijgt bij het bewerken van hout. Stofvrij werken is een prima doel, want het zet je aan het denken over stofbronnen. Waar komt het stof eigenlijk vandaan? En waarom vangt de afzuiging niet meer af? Wat is ervoor nodig om een werkplaats echt stofvrij te krijgen?

Zeker in een tijd waarin weer geïnvesteerd wordt in nieuwe bewerkingscentra moet er een slag te slaan zijn naar machines die niet alleen sneller en veelzijdiger zijn, maar ook stiller, veiliger en stofvrij. Reacties als ‘dat kan niet’ of ‘het valt wel mee’ zijn eenvoudig te pareren: meet de stofbelasting en bepaal of deze onder of boven de grenswaarde (2 mg/m3) zit. Als er een overschrijding is dan weet je dat er het maximale gedaan moet worden vanuit bronmaatregelen om onder de grenswaarde te komen. Waar mogelijk en haalbaar willen we zelfs onder de 1 mg/m3 komen.

Een bestaande houtbewerkingsmachine of afzuiginstallatie aanpassen is vaak een kostbare zaak. Neem dus bij de aanschaf van een machine het onderwerp ‘houtstof’ als één van de aandachtspunten mee en bespreek de mogelijkheden met de leverancier. En ook voor het aanpassen van bestaande machines is vaak meer mogelijk dan gedacht.

Er is in de campagne ‘houtstof tot nadenken’ al veel geschreven over de manier van schoonmaken. Stofzuigen heeft de voorkeur, in plaats van stofblazen en verplaatsen. Om een werkplaats goed en snel schoon te kunnen houden, moet je er wel bij kunnen. Bedrijven die werken met 5S weten hoe gemakkelijk het is als alles een vaste plaats heeft en als overtollig materiaal na gebruik wordt afgevoerd. Je verliest minder tijd met zoeken naar gereedschap of hulpmiddelen en je hoeft minder heen en weer te lopen om spullen te halen. Ook schoonmaken gaat dan sneller.

Bij steeds meer bedrijven wordt aangetoond dat een werkplek met minder stof haalbaar is. Het verminderen van houtstof past in een tijd waarin je als bedrijf je klanten graag wilt kunnen rondleiden in een werkplaats waar alles er netjes bij staat.

Investeren in een stofvrije werkplek betaalt zich terug omdat het aanzet tot een andere manier van denken over orde en netheid: als voorwaarde om goed, snel en professioneel te kunnen werken.

Erwin Heijnsbroek

Arbozaken, NBvT